راهنمای کامل فروش برند در ایران: مراحل قانونی از توافق تا انتقال قطعی
فروش یک برند تجاری، یکی از مهمترین و استراتژیکترین تصمیمات در چرخه حیات یک کسبوکار است. این فرآیند صرفاً یک توافق مالی بین خریدار و فروشنده نیست، بلکه یک پروسه حقوقی دقیق و چندمرحلهای است که باید تحت نظارت مرکز مالکیت معنوی ایران انجام شود تا انتقال، قانونی و غیرقابل بازگشت باشد.
بسیاری از صاحبان برند به دلیل ناآگاهی از این مراحل، در آینده با مشکلات حقوقی و مالیاتی مواجه میشوند. در این راهنمای جامع و گام به گام، تمام مراحل قانونی فروش و انتقال قطعی برند تجاری ثبت شده در ایران را برای شما تشریح میکنیم.
فاز اول: مراحل مقدماتی و توافقات اولیه (پیش از اقدام قانونی)
قبل از مراجعه به دفاتر اسناد رسمی و ادارات دولتی، باید زیربنای معامله را محکم کنید.
۱. ارزشگذاری دقیق برند (Valuation)
اولین و مهمترین گام، تعیین ارزش واقعی برند شماست. این ارزشگذاری به عواملی مانند شهرت برند، سهم بازار، وفاداری مشتریان، قدمت و پتانسیل رشد آن بستگی دارد. برای این کار حتماً از مشاوران متخصص در زمینه ارزشگذاری داراییهای نامشهود کمک بگیرید.
۲. مذاکره و تنظیم تفاهمنامه اولیه
پس از یافتن خریدار و توافق بر سر قیمت، یک تفاهمنامه اولیه (Memorandum of Understanding – MOU) تنظیم کنید. در این تفاهمنامه، جزئیات کلیدی معامله مانند قیمت نهایی، نحوه پرداخت، زمانبندی انتقال و تعهدات طرفین ذکر میشود. این سند، نقشه راه شما برای مراحل بعدی خواهد بود.
فاز دوم: مراحل قانونی و اجرایی برای انتقال قطعی برند
پس از توافقات اولیه، فرآیند رسمی و قانونی آغاز میشود. این مراحل باید به ترتیب و با دقت انجام شوند.
مرحله ۱: مراجعه به دفتر اسناد رسمی
نقطه شروع فرآیند قانونی، مراجعه هر دو طرف (فروشنده و خریدار) به یک دفتر اسناد رسمی است.
-
تنظیم سند صلحنامه یا انتقال علامت تجاری: دفترخانه پیشنویس سندی را تهیه میکند که در آن، فروشنده (انتقالدهنده) تمام حقوق مادی و معنوی برند ثبت شده خود را به خریدار (انتقالگیرنده) واگذار میکند.
-
ارائه مدارک لازم:
-
فروشنده: اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی، اصل گواهی ثبت علامت تجاری (تصدیق برند).
🛍️برای خرید و استعلام برند کلیک کنید مشاهده برندهای معتبر با تضمین اصالت و قیمت -
خریدار: اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی.
-
اگر هر یک از طرفین شخص حقوقی (شرکت) باشند: آگهی تأسیس، روزنامه رسمی آخرین تغییرات و معرفینامه نماینده شرکت.
-
مرحله ۲: دریافت استعلام از مرکز مالکیت معنوی
دفتر اسناد رسمی نمیتواند سند را بدون تأییدیه نهایی کند. در این مرحله، دفترخانه به صورت رسمی و سیستمی، یک استعلام برای مرکز مالکیت معنوی (واقع در اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی) ارسال میکند تا موارد زیر تأیید شود:
-
صحت و اعتبار گواهی ثبت برند.
-
عدم وجود هرگونه مانع قانونی برای انتقال (مانند توقیف بودن برند).
-
اطمینان از اینکه فروشنده، مالک قانونی برند است.
مرحله ۳: ثبت درخواست انتقال در سامانه مرکز مالکیت معنوی
پس از دریافت پاسخ مثبت استعلام توسط دفترخانه و تنظیم و امضای نهایی سند صلحنامه، نوبت به ثبت درخواست در سامانه آنلاین میرسد.
-
انتقالگیرنده (خریدار) باید به سامانه مرکز مالکیت معنوی به آدرس iripo.ssaa.ir مراجعه کند.
-
در این سامانه، گزینهای تحت عنوان “ثبت درخواست انتقال قراردادی” وجود دارد.
🛍️برای خرید و استعلام برند کلیک کنید مشاهده برندهای معتبر با تضمین اصالت و قیمت -
خریدار باید اطلاعات لازم را وارد کرده و تصویر برابر اصل شده سند صلحنامه را بارگذاری نماید.
مرحله ۴: انتشار آگهی در روزنامه رسمی کشور
پس از بررسی و تأیید درخواست توسط کارشناسان مرکز مالکیت معنوی، انتقال باید به اطلاع عموم برسد. این کار از طریق انتشار یک نوبت آگهی در روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران انجام میشود. هدف از این کار، شفافیت و دادن فرصت به اشخاص ثالث برای اعتراض احتمالی است. هزینه این آگهی بر عهده خریدار است.
مرحله ۵: صدور گواهینامه جدید به نام مالک جدید
پس از گذشت مدت زمان قانونی از انتشار آگهی (معمولاً ۳۰ روز) و عدم وصول هرگونه اعتراض، فرآیند انتقال نهایی میشود. مرکز مالکیت معنوی، گواهی ثبت علامت تجاری را با ذکر نام مالک جدید صادر کرده و در سوابق، انتقال را ثبت میکند. از این لحظه به بعد، برند به طور کامل و قانونی به خریدار تعلق دارد.
نکات بسیار مهم و کلیدی در فرآیند فروش برند
-
ملاحظات مالیاتی: فروش برند یک دارایی نامشهود است و درآمد حاصل از آن مشمول مالیات بر درآمد اتفاقی میشود. حتماً قبل از هر اقدامی با یک مشاور مالیاتی خبره مشورت کنید.
-
شفافیت در قرارداد: در سند صلحنامه به طور دقیق مشخص کنید چه چیزهایی منتقل میشود. آیا فقط نام و لوگو منتقل میشود یا دامنههای اینترنتی، صفحات اجتماعی و سایر داراییهای مرتبط نیز جزو معامله هستند؟
-
شرط عدم رقابت (Non-Compete Clause): خریداران هوشمند معمولاً در قرارداد بندی را اضافه میکنند که فروشنده را متعهد میکند تا مدت معینی در حوزه کسبوکار مشابه فعالیت نکند.
نتیجهگیری
فروش برند یک فرآیند پیچیده اما کاملاً تعریف شده است. پیمودن صحیح و قانونی این مراحل، حقوق هر دو طرف معامله را تضمین کرده و از بروز اختلافات در آینده جلوگیری میکند. به یاد داشته باشید که این یک معامله بزرگ و حساس است؛ بنابراین استفاده از مشاوره حقوقی متخصص در زمینه مالکیت فکری و مشاوره مالیاتی نه یک هزینه، بلکه یک سرمایهگذاری ضروری برای موفقیت این فرآیند است